این مقاله به بررسی بزهکاری کودکان و نوجوانان پرداخته و نقش عوامل خانوادگی، تحصیلی و روانی را در شکل گیری رفتارهای بزهکارانه تحلیل می کند.
بزهکاری کودکان و نوجوانان
پدیده بزهکاری کودکان و نوجوانان سال هاست که به موضوعی چندوجهی در مطالعات علمی تبدیل شده و نگاه تخصصی روان شناسان، جامعه شناسان، حقوقدانان، پزشکان و مربیان را به خود جلب کرده است. این مسئله صرفاً در چارچوب اصطلاحات حقوقی قابل تحلیل نیست، چرا که رفتارهای مجرمانه در کودکان و نوجوانان از عوامل زیستی، روانی و اجتماعی متفاوتی ناشی می شود که بسیاری از آن ها هنوز به طور دقیق شناخته نشده اند.
بررسی های تاریخی نشان می دهد که تحلیل بزهکاری در ابتدا با تمرکز بر ویژگی های سرشتی و جسمانی آغاز شد. یکی از پیشگامان این عرصه، «لمبروزو» ایتالیایی بود که با رویکردی زیست شناختی به مطالعه رفتارهای مجرمانه پرداخت. هرچند نظریات او با گذر زمان ناکارآمدی خود را نشان دادند، اما مسیر را برای پژوهش های عمیق تر در حوزه روانشناسی و جامعه شناسی هموار کردند.
امروزه رویکردهای روان شناختی نوین به ویژه روانکاوی و روانشناسی بالینی، بیش از هر زمان دیگر به بررسی ریشه های انگیزشی، اختلالات شخصیتی، و تاثیرات دوران کودکی و محیط خانوادگی بر بروز رفتارهای بزهکارانه در کودکان و نوجوانان پرداخته اند. به موازات این دیدگاه ها، علوم اجتماعی نیز نقش عواملی چون تراکم جمعیت، وضعیت مسکن، و تنش های خانوادگی را در بروز بزهکاری برجسته کرده اند.
نتیجه این مطالعات آن است که دیگر نمی توان بزهکاری کودکان و نوجوانان را صرفاً پدیده ای حقوقی و کیفری دانست. بلکه لازم است از منظرهای چندرشته ای و با بهره گیری از دستاوردهای علمی روانشناسی، روانپزشکی، جامعه شناسی و پزشکی قانونی، به شناسایی زمینه ها و علل آن پرداخت. این تغییر رویکرد منجر به توسعه نهادهایی چون مراکز بازپروری رفتاری شده که با هدف اصلاح، آموزش و حمایت از نوجوانان بزهکار فعالیت می کنند.
شناخت و پیشگیری از بزهکاری کودکان و نوجوانان نیازمند تلفیق دقیق داده های زیستی، روانی و اجتماعی و رویکردی مبتنی بر بهداشت روانی جامعه است؛ رویکردی که بتواند از گسترش رفتارهای پرخطر در نسل های آینده جلوگیری کند و محیطی امن تر برای رشد و شکوفایی نوجوانان فراهم آورد.
فهرست مطالب
فصل اول : ۱
کلیات تحقیق.. ۱
مقدمه. ۲
بیان مساله : ۵
اهمیت و ضرورت تحقیق.. ۶
اهداف تحقیق : ۸
سوالات تحقیق : ۸
متغیرهای تحقیق.. ۸
تعریف عملیاتی مفاهیم : ۹
طلاق : ۹
سرقت : ۹
مردودی : ۹
ترک تحصیل : ۹
ناماداری یا ناپدری : ۹
محکومیت مادر یا محکومیت پدر : ۹
فصل دوم : ۱۰
ادبیات و پیشینه تحقیق.. ۱۰
مقدمه : ۱۱
« بزهکاری کودکان و نوجوانان ». ۱۱
مفهوم جنایتکاری و بزهکاری : ۱۴
وضع کنونی شناسائی ها : ۱۴
« علت شناسی بزهکاری ». ۱۶
۱-تحول بهنجار و سازگاری اجتماعی : ۱۶
۲-عوامل اجتماعی.. ۲۰
۳-عوامل بدنی و سرشتی : ۲۲
الف: پسیکوپات سرشتی : ۲۳
ب : نارسائیهای عقلی : ۲۴
ج ـ بیماریها و نقیصه های عضوی : ۲۵
۴-اختلالات رشد شخصیت : ۲۶
الف-عیوب کیفی فرامن : ۲۷
ب : تاخیرهای جزئی رشد : ۲۷
ج – پسیکونورزها و نشانه های پسیکونورزی.. ۲۸
د ـ پسیکوزها و نمودار پسیکوزی.. ۲۹
۵-عوامل اجتماعی ثانوی.. ۲۹
انواع دزدها و دزدیها ۳۲
۱-دزدهای کند ذهن : ۳۳
۲-دزدی پرهیجان : ۳۳
۳-دزدهای وسواسی و آزاردهنده : ۳۴
۴-دزدهای بیقرار : ۳۴
۵-دزدهای برانگیخته : ۳۴
۶-دزدهای افسانه گرا : ۳۴
۷-دزدهای پارانوئیاک : ۳۵
۸-دزدهای شیزوئید : ۳۵
۹-دزدی های صرعی : ۳۵
۱۰-دردهای منحرف : ۳۵
۱۱-دزدهای باندها : ۳۶
جریان عمل دزدی : ۳۶
شخصیت کودکان و نوجوانان دزد. ۳۸
برخورد دیگران : ۴۲
« عوامل موثر در سرقت ». ۴۲
« خانواده و نوجوان ». ۴۴
الف ـ تعریف خانواده : ۴۴
ب ـ خانواده های متلاشی شده : ۴۶
اول ـ جدائی و طلاق : ۴۷
دوم : ناپدری و نامادری.. ۴۸
سوم ـ اختلافات خانوادگی : ۵۱
پیشینه و تحقیقات انجام شده. ۵۲
فصل سوم : ۵۷
روش و مراحل اجرای تحقیق.. ۵۷
روش تحقیق : ۵۸
آزمودنیها ۵۸
ابزار جمع آوری داده ها ۵۹
روش تجزیه و تحلیل داده ها ۵۹
فصل چهارم : ۶۰
تجزیه و تحلیل داده ها ۶۰
تجزیه و تحلیل داده ها : ۶۱
فصل پنجم : ۶۹
بحث و نتیجه گیری.. ۶۹
مقدمه. ۷۰
خلاصه تحقیق.. ۷۰
یافته های تحقیق در ارتباط با فرضیه ها ۷۱
تحصیلات نوجوانان سارق : ۷۲
نتیجه گیری.. ۷۳
ارائه پیشنهادات.. ۷۸
آموزش و پرورش… ۷۸
خانواده. ۷۹
آموزش خانواده. ۷۹
جرم و مجازات.. ۸۰
نحوه استفاده از اوقات فراغت.. ۸۰
محدودیت ها ۸۰
فهرست منابع.. ۸۲
پیوست ها ۸۳