این مقاله به بررسی عملکرد، انواع، کاربردها و ویژگی های ترانسفورماتورهای جریان در پست های فشار قوی و نقش آن ها در ایمنی و اندازه گیری می پردازد.
مقدمه:
در پست های برق فشار قوی، برای اندازه گیری شدت جریان و همچنین محافظت از تجهیزات توسط رله های حفاظتی، از ترانس های جریان استفاده می شود. این تجهیزات دو وظیفه ی اصلی را ایفا می کنند:
۱. کاهش مقدار جریان بالا تا سطحی مناسب برای ابزارهایی نظیر آمپرمتر، وات متر، کنتورهای اکتیو و راکتیو و همچنین رله های حفاظتی،
۲. جدا کردن کامل سیستم های اندازه گیری و حفاظت از ولتاژ بالای اولیه جهت تامین ایمنی و جلوگیری از آسیب.
ترانس های جریان به گونه ای طراحی شده اند که سیم پیچ اولیه ی آن ها مستقیماً در مسیر جریان مورد نظر قرار گرفته و در سمت ثانویه، با یک نسبت مشخص، جریان کاهش یافته ای ایجاد می گردد. به عنوان نمونه، ترانسی با نسبت ۱ به ۲۰۰، در صورت عبور جریان ۲۰۰ آمپر از اولیه، جریانی برابر با ۱ آمپر در ثانویه فراهم می سازد، مشروط به بسته بودن مدار.
به صورت طبیعی، هر تغییر در جریان اولیه به همان نسبت در ثانویه نیز منعکس می شود. البته باید توجه داشت که ظرفیت هسته ی مغناطیسی ترانس جریان برای انتقال خطوط میدان، محدود است و این قانون تا نقطه ای مشخص معتبر خواهد بود. برای محافظت ابزارهای اندازه گیری در برابر جریان های غیرعادی، ترانس هایی با هسته های زوداشباع به کار می رود. در مقابل، رله های حفاظتی به ترانس هایی نیاز دارند که در برابر اشباع مقاومت بیشتری داشته باشند، به گونه ای که حتی در جریان هایی چندین برابر مقدار نامی (مثلاً ۱۰ تا ۲۰ برابر) نیز عملکرد دقیق خود را حفظ نمایند.
عملکرد ترانس جریان به این شکل است که جریان عبوری از اولیه، موجب ایجاد میدان مغناطیسی در هسته شده و این میدان در سیم پیچ ثانویه، جریان متقابل ایجاد می کند. جریان ثانویه نیز به نوبه ی خود، میدان مغناطیسی مخالفی پدید می آورد که باعث خنثی سازی میدان اولیه می شود. اگر در شرایطی که ترانس جریان در حال کار است، مدار ثانویه باز بماند، میدان ثانویه از بین رفته و تنها میدان اولیه باقی می ماند. این موضوع می تواند موجب گرمایش بیش از حد هسته و در نهایت آسیب دیدن یا سوختن ترانس شود. به همین دلیل، همواره توصیه می شود که مدار ثانویه ی ترانس های جریان فعال، نباید بدون بار باقی بماند یا به مداری با مقاومت بیش از حد متصل شود.
فهرست مطالب
- ترانسفورماتورهای جریان
- پارامترهای اساسی در Cotها
- انواع ترانسهای جریان از نظر ساختمان
- مشخصات الکتریکی ترانسهای جریان
- ترانسفورماتورهای ولتاژ
- خروج دستی ترانسفورماتورها جهت سرویس و تعمیرات
- برقرار کردن ترانسفورماتور پس از پایان کار سرویس و تعمیرات
- عملیات در پستهای فوق توزیع دارای با سبار ۶۳ کیلو ولت
- بهره برداری از ترانسورماتورهای فوق توزیع