حادثه بزرگ قیامت یکی از مراحل سرنوشت ساز حیات جاوید است که برخلاف عالم برزخ، تنها مربوط به فرد نیست، بلکه کل بشریت و جهان هستی را دربرمی گیرد. این واقعه عظیم، تحولی فراگیر است که همه انسان ها، مخلوقات، ساختارهای طبیعی و قوانین هستی را دستخوش دگرگونی می کند و جهان را وارد مرحله ای تازه از زندگی و نظامی نو می سازد.
در قرآن کریم حادثه بزرگ قیامت با تعابیر گوناگون و هشداردهنده ای توصیف شده است؛ خاموشی ستارگان، فروکش کردن نور خورشید، خشک شدن دریاها، هموار شدن کوه ها و زمین، متلاشی شدن اجسام عظیم، زلزله ها و انفجارهای جهانی همگی از نشانه های وقوع این حادثه عظیم هستند. آن گونه که قرآن اشاره می کند، این تحولات نشانه ای از نابودی کامل جهان کنونی و تولد دوباره ای برای آفرینش است؛ جهانی با نظام هایی متفاوت از آنچه امروز می شناسیم، جهانی جاویدان با قوانین پایدار و نوین.
این روز عظیم در قرآن با عناوین متعددی معرفی شده که هر یک به بعدی از ویژگی های قیامت اشاره دارند:
- یوم الحشر یا یوم الجمع: زمانی که همه انسان ها بدون تمایز زمانی در کنار یکدیگر گرد می آیند.
- یوم تبلى السرائر یا یوم النشور: روزی که رازها آشکار و باطن ها نمایان می شوند.
- یوم الخلود: به دلیل جاودانگی و فنا ناپذیری آن.
- یوم الحسره یا یوم التغابن: روزی که انسان ها در حسرت و پشیمانی فرو می روند، چراکه برای آن آمادگی لازم را نداشته اند.
- نبا عظیم: چون بزرگ ترین خبر و عظیم ترین واقعه هستی است.
دسته بندی مردم در روز قیامت
در صحنه حادثه بزرگ قیامت، هنگامی که تمامی انسان ها در محشر حاضر می شوند، به دو گروه اصلی تقسیم می گردند. این دسته بندی بر اساس اعمال، نیت ها، باورها و سبک زندگی انسان هاست. گروهی اهل نجات و سعادت اند و گروهی دیگر دچار عذاب، اندوه و پشیمانی. سرنوشت هر فرد در قیامت بر پایه حقیقت درونی او رقم خواهد خورد، نه ظاهر امور دنیوی.